arsenal intro
Z okazji przypadającej w roku bieżącym 80. rocznicy wybuchu II wojny światowej Archiwum Państwowe w Zamościu podjęło współpracę z Muzeum Fortyfikacji i Broni "Arsenał" w Zamościu oraz Muzeum Zamojskim w Zamościu nad wystawą upamiętniającą tamte wydarzenia. Ekspozycja przedstawia Zamość w przededniu wybuchu wojny w świetle dynamicznego rozwoju społeczno-gospodarczego miasta, jaki nastąpił w okresie dwudziestolecia międzywojennego oraz działania wojenne w okresie września - grudnia 1939 r.

W katalogu wystawy zapisano: Wojna przerwała korzystny dla Zamościa czas rozwoju. W ostatnich latach pokoju, dzięki wielu osobom (burmistrz Michał Wazowski, starosta Marian Sochański, architekt miejski Tadeusz Zaremba, ponadto: prof. Michał Marian Pieszko, prof. Stefan Miler, mec. Henryk Rosiński i wielu innych) przechodziło korzystną przemianę. Większe możliwości finansowe (budżet Zamościa wzrósł z ok. 600 tys. zł do ponad miliona zł) pozwoliły na modernizację infrastruktury oraz na pierwszą w historii miasta rewaloryzację części zabytkowej (Ratusz i zabudowa wokół pl. Mickiewicza - Rynku Wielkiego). Po raz pierwszy w Polsce wyznaczono granicę zabytkowego obszaru pod ochroną konserwatorską. Plany rozwoju miasta, opracowane przez pracowników Zakładu Architektury Polskiej Politechniki Warszawskiej: dr inż. arch. Jana Zachwatowicza i dr inż. arch. Władysława Wieczorkiewicza, przyjęte do realizacji w czerwcu 1939 r., tworzyły wizję świetnej przyszłości. Kwitło życie kulturalne (np. Dni Zamościa w czerwcu 1939 r.). Wystawa nie wyczerpuje tematu, a prezentuje tylko niektóre, wybrane fakty.

3
W dniach 27-28 kwietnia b.r. zorganizowano w Zamościu 8 urodziny portalu genealogów Lubelszczyzny www.lubgens.eu reprezentowanego przez administratorów: Grzegorza Kociubowskiego i Ewę Tyburek. Współorganizatorem wydarzenia było Stowarzyszenie Genealodzy Zamojszczyzny wraz z Prezesem, Przemysławem Portusiem. Do Zamościa przyjechało ok. 30 sympatyków LubGens z różnych stron Polski, m. in. z Warszawy, Gdańska, Lublina. W programie uroczystości było zwiedzanie miasta oraz spotkanie naukowe, podczas którego odbyły się dwie prelekcje. W sobotę 27 kwietnia Dr Jacek Feduszka z Muzeum Zamojskiego w Zamościu zaprezentował referat poświęcony działalności Stanisława Józefa Duńczewskiego (1701-1767), profesora astronomii na Akademii Zamojskiej. Dyrektor Archiwum Państwowego w Zamościu Jakub Żygawski wystąpił z prelekcją poświęconą wydanej w 2018 r. monografii "Kartograficzne Zamostiana" oraz przybliżył użyteczność materiałów kartograficznych w badaniach genealogicznych.

W lipcu zasób fotograficzny Archiwum Państwowego w Zamościu wzbogacił się o bardzo interesujące i nieznane dotąd badaczom zdjęcia 9 Pułku Piechoty Legionów z okresu kampanii łotewskiej z lat 1919-1920. 32 fotografie formatu 10,7 cm x 8,2 cm przekazał do Archiwum Pan Czesław Czachowski, wnuk oficera 9 P.P. Leg. Kazimierza Czachowskiego. Niemal 100-letnie fotografie stanowią niezwykle cenny materiał archiwalny dokumentujący dzieje 9 Pułku sprzed okresu jego stacjonowania w Zamościu. Poza oficerami i żołnierzami kompanii Kazimierz Czachowski uwiecznił również naddźwińskie krajobrazy z terenu dzisiejszej północnej Białorusi i pogranicza białorusko-łotewskiego, m. in. Dryssę (ob. Wierchniedźwińsk), Sawiejki i Karkalę.

3 kompania 9 Pułku Piechoty Legionów. Karkala, 20 luty 1920 r.

10 maja w Muzeum Fortyfikacji i Broni w Arsenale odbyło się uroczyste otwarcie wystawy "Wybory Dawniej i Dziś" zorganizowanej przez Komisarza Wyborczego w Zamościu, Muzeum Zamojskie oraz Delegaturę Krajowego Biura Wyborczego w Zamościu. Wśród zaproszonych gości znaleźli się m. in. przewodniczący Państwowej Komisji Wyborczej Wojciech Hermeliński, szefowa Krajowego Biura Wyborczego Beata Tokaj oraz dyrektor Zespołu Prezydialnego PKW Marian Dzięgielewski. Znaczną część prezentowanych dokumentów pochodziła z zasobu Archiwum Państwowego w Zamościu.

Zaprezentowano wiele archiwalnych dokumentów obrazujących historię wyborów parlamentarnych, samorządowych i prezydenckich w Polsce. Wśród eksponatów znalazły się obwieszczenia, ogłoszenia, uchwały, afisze i plakaty wyborcze, archiwalna prasa, fotografie oraz legitymacje pochodzące z zespołów: Akta miasta Zamościa, Akta osób i rodzin, Zbiór afiszów, ogłoszeń i druków ulotnych oraz Zbiór fotografii. Z ramienia Archiwum Państwowego w Zamościu do przygotowania wystawy przyczyniły się Panie: Jadwiga Łukaszczuk i Bogumiła Mielnicka. Ekspozycję można oglądać do 30 czerwca w Muzeum Fortyfikacji i Broni Arsenał przy ul. Zamkowej 2.

W dniu 15 kwietnia odbyły się IV Targi Pracy i Edukacji organizowane przez Wyższą Szkołę Humanistyczno-Ekonomiczną im. Jana Zamoyskiego z siedzibą w Zamościu, Centrum Edukacji i Pracy Młodzieży OHP w Zamościu oraz Powiatowy Urząd Pracy w Zamościu.

W auli Collegium Novum WSH-E Archiwum Państwowe w Zamościu wraz z Ludowym Towarzystwem Naukowo-Kulturalnym współzorganizowało wystawę pt. "Ciekawostki ze świata techniki", która miała na celu w sposób aktywny i efektywny przyczynić się do podnoszenia świadomości historycznej i obywatelskiej społeczeństwa. Na wystawie zaprezentowano najciekawsze artefakty oraz archiwalia, m. in. plakaty, fotografie i dokumentacje architektoniczno-planistyczną. Po ekspozycji oprowadzały pracownice Archiwum: Bogumiła Mielnicka i dr Magdalena Kuranc-Szymczak.