Konferencja naukowa o majorze Marianie Sochańskim – staroście zamojskim i więźniu politycznym

(Na fotografii: Starosta Marian Ludwik Sochański w mundurze, l. 30. XX w., ze zbiorów Archiwum Państwowego w Zamościu, 1178: Zbiór fotografii, sygn. 1394, seria 16)

5 listopada 2025 r. o godz. 9.30 w Akademii Zamojskiej (ul. Sienkiewicza 22A, sala B3) odbędzie się konferencja naukowa poświęcona majorowi Marianowi Sochańskiemu (1899–1954) – oficerowi Wojska Polskiego, staroście zamojskiemu w latach 1937–1939 i więźniowi politycznemu okresu powojennego.

Wydarzenie zgromadzi badaczy, historyków i przedstawicieli instytucji naukowych. Wśród prelegentów znajdą się: dr hab. Ryszard Skrzyniarz, prof. Akademii Zamojskiej, dr Robert Derwenda z Oddziału IPN w Lublinie, dr Jacek Feduszka z Muzeum Zamojskiego w Zamościu oraz dr Jakub Żygawski, dyrektor Archiwum Państwowego w Zamościu, który zaprezentuje zbiory archiwalne dotyczące Mariana Sochańskiego.

Po części referatowej uczestnicy będą mogli wziąć udział w spacerze historycznym „Śladami Mariana Sochańskiego po Starym Mieście w Zamościu”, którego początek zaplanowano przy ul. Partyzantów 10.

Marian Sochański – biogram

Marian Ludwik Sochański urodził się 16 września 1899 r. w Górach w powiecie pińczowskim. Uczestniczył w działalności niepodległościowej Polskich Drużyn Strzeleckich, a następnie służył w Legionach Polskich. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości kontynuował karierę wojskową w jednostkach artylerii, m.in. w 1 Pułku Artylerii Górskiej i 7 Pułku Artylerii Polowej.

W latach 1919–1924 studiował na Uniwersytecie Jagiellońskim, a następnie w Szkole Nauk Politycznych w Krakowie. Z czasem rozpoczął pracę w administracji publicznej – w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych zajmował się problematyką mniejszości narodowych, był również wicewojewodą lwowskim i nowogródzkim.

W lutym 1937 r. został starostą zamojskim, funkcję tę pełnił do września 1939 r. W okresie swojej kadencji podejmował działania organizacyjne i konserwatorskie na rzecz miasta – wspierał inicjatywy związane z ochroną zabytkowej architektury Zamościa oraz poprawą warunków życia mieszkańców.

Po wybuchu II wojny światowej został aresztowany przez Niemców i osadzony w więzieniu na Zamku w Lublinie. Po 1945 r. był kilkakrotnie przesłuchiwany i represjonowany przez władze komunistyczne. Zmarł 7 lipca 1954 r. w więzieniu przy ul. Rakowieckiej w Warszawie.

Marian Sochański należy do grona przedstawicieli polskiej administracji i inteligencji, których losy symbolicznie odzwierciedlają dramat XX wieku – od walki o niepodległość, przez służbę państwową, po tragiczne doświadczenia okupacji i powojennych represji.

📅 5 listopada (środa) 2025 r., godz. 9.30
🏛 Akademia Zamojska, ul. Sienkiewicza 22A, sala B3

Organizatorzy: Akademia Zamojska, Instytut Pamięci Narodowej – Oddział w Lublinie, Powiat Zamojski, Archiwum Państwowe w Zamościu, Muzeum Zamojskie w Zamościu.

(Na fotografii: Starosta Marian Ludwik Sochański, l. 30. XX w., ze zbiorów Archiwum Państwowego w Zamościu, 1178: Zbiór fotografii, sygn. 1393, seria 16)